Mensen die thuis wonen en geconfronteerd worden met zingevingsvragen – bijvoorbeeld bij ziekte, ouder worden en sterven – kunnen binnenkort een beroep doen op een geestelijk verzorger. Dat schrijft minister De Jonge (CDA, Zorg) in een brief aan de Tweede Kamer. Tot nu toe werden gesprekken met een geestelijke verzorger alleen vergoed bij verblijf in een instelling, zoals een ziekenhuis of verpleeghuis. De injectie van 25 miljoen is een enorme doorbraak, zegt de beroepsvereniging voor geestelijk verzorgers VGVZ, die al jaren pleit voor vergoeding in de thuissituatie.

De toetsingscommissie euthanasie zal bij de toepassing van de wet op dementerenden en psychiatrische patiënten het roer om moeten gooien. Doet ze dat niet dan zal ze haar legitimiteit verliezen. De commissie die toezicht moet houden op de wet teert in op haar geloofwaardigheid. Daarmee is de euthanasiewet in zwaar weer gekomen. Dat is de boodschap van ouderenpsychiater Boudewijn Chabot in een bundel oudere en nieuwe opstellen. Vandaag in de boekhandel: De weg kwijt. De zorgelijke staat van de euthanasiewet. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam

Moet euthanasie bij vergevorderde dementie mogelijk zijn? Het is een kwestie die, na de ‘voltooid leven’-problematiek, het nieuwe brandpunt van het euthanasiedebat vormt. Met een golf van publicaties als gevolg. Hieronder een selectie.

Constance de Vries-Ekkers e.a., Wilsonbekwaam en toch euthanasie. Medisch Contact, 19 januari.

Boudewijn Chabot namens 33 artsen, Dood nooit weerloze die het niet beseft, Volkskrant 21 januari.

Bert Ummelen, Euthanasieverklaring mag geen ticket voor de dood zijn, NRC 23 januari.

Els Stokkers, Bij euthanasie moet eigen wil intact zijn, Trouw 31 januari.

E.G.H. Kenter, Euthanasiesysteem laat ons in de steek en roept veel vragen op, Trouw 3 februari.

Gert Siemons, Misverstanden en drogredenen in debat over euthanasie bij dementie, Trouw 9 februari.

Pauline Terreehorst, Een eind maken aan zo’n bestaan vereist moed, NRC 11/12 februari.

Cees Hertogh e.a., Nee, niet heimelijk euthanasie plegen, NRC 15 februari.

Steven Pleiter, Dit is geen stiekeme euthanasie, dit is zorgvuldig, NRC 15 februari.

‘Het beeld van dementie als een fuik waar je beslist niet in terecht moet komen behoeft nuancering. Angst en stigmatisering mogen niet leiden tot een vraag naar euthanasie.’ Dat schrijft Holos-redacteur Bert Ummelen vandaag in NRC Handelsblad.

‘Terwijl het debat gaat over de vraag of levensmoede ouderen recht op stervenshulp moeten krijgen, groeit het aantal gevallen van euthanasie op grond van dementie. Twee dingen vallen daarbij op. ‘Ondraaglijk en uitzichtloos lijden’, de beslissende norm van de wet, sloeg altijd op een actuele toestand. Niet meer. Ook angst voor toekomstig lijden weegt nu mee in het consultatieproces. Tegelijk is ‘wilsonbekwaamheid’ geen drempel meer voor stervenshulp.’

Scrupuleuze artsen verdienen het niet veroordeeld te worden, ze verdienen ondersteuning.

De redactieraad van Holos heeft een nieuw lid: Anja Machielse. Machielse bekleedt sinds kort de bijzondere leerstoel Empowerment van Kwetsbare Ouderen aan de Universiteit voor Humanistiek. Zij Is wetenschappelijk adviseur van Coalitie Erbij en van de gemeente Rotterdam in het kader van eenzaamheidsbestrijding, lid van de Adviescommissie Effectieve Sociale Interventies van kennisinstituut Movisie en coördinator van het Platform Humanisering van de Ouderenzorg van de UvH. Machielse studeerde filosofie aan de UvA en de Erasmusuniversiteit en promoveerde in de sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Zij is auteur of co-auteur van talrijke publicaties over eenzaamheid en sociaal isolement, geeft regelmatig lezingen over haar onderzoek en verzorgt gastcolleges aan andere universiteiten.

NIEUWSFLITS

Verschillende zorgverzekeraars hanteren een leeftijdsafhankelijke premie bij één of meer van hun aanvullende verzekeringen. Vaak geldt dat hoe ouder de verzekerde is, hoe duurder de polis. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. Van de 35 onderzochte zorgverzekeraars hanteren twaalf een leeftijdsafhankelijke premie.

Van de grote vier zorgverzekeraars doet alleen Menzis niet aan premiedifferentiatie. CZ, VGZ en Zilveren Kruis doen dat wel. CZ past enkel premiedifferentiatie toe op het aanvullende pakket ‘Jongeren’. VGZ hanteert voor drie aanvullende verzekeringen en drie tandartsverzekeringen hogere maandpremies voor ouderen. Ook Zilveren Kruis past zowel op aanvullende als tandartsverzekeringen leeftijdsafhankelijke premie toe.

Het grootste prijsverschil is te vinden bij de Amersfoortse. Verzekerden vanaf 55 jaar betalen bij de meest uitgebreide verzekering ‘Optimaal’ €27,40 per maand (€328,80 per jaar) meer dan jongeren van 18 tot 25 jaar. De prijsverschillen bij de overige verzekeraars variëren van €0,70 tot €20 per maand.

In de basisverzekering is een leeftijdsafhankelijke premie verboden, in de aanvullende verzekering geldt dat verbod niet. (Bron: Consumentenbond.)

Het blijft een wankele balans in de diagnostiek en behandeling van oudere patiënten met kanker en wat een patiënt aan kan. Dat concluderen IKNL-onderzoekers en medisch specialisten in het rapport ‘Kankerzorg in beeld, de oudere patiënt’. Oudere patiënten krijgen andere diagnostiek en andere behandelingen dan jongere patiënten. Bij praktisch alle soorten kanker zijn er ook grote verschillen tussen ziekenhuizen. De wankele balans tussen de klinische bevindingen, de zwaarte van een behandeling, de vitaliteit, de sociale omgeving en de wensen van de patiënt vraagt om maatwerk in diagnostiek en behandeling. Aanvullende registratie van gegevens moet dit maatwerk gaan onderbouwen.

Het rapport is te downloaden in de webshop van het IKNL: shop.iknl.nl.

De overgang van ziekenhuis naar huis verloopt in Nederland alles behalve vlekkeloos. Dat brengt voor kwetsbare ouderen risico’s met zich mee.

Ann-Silvie Penning de Vries bezocht in het kader van het actie-onderzoek ‘Hoe willen we oud worden in Nederland?’ van de Wiardi Beckman Stichting twee ziekenhuizen die de aansluiting met de opvolgende zorgaanbieder proberen te verbeteren.

Het RadboudUMC in Nijmegen gebruikt een transmurale zorgbrug. Het is een concept waarin wijkverpleegkundigen actief betrokken zijn bij de overgang van ziekenhuis naar thuis. Het project wordt momenteel helaas gefrustreerd doordat sommige thuiszorgorganisaties aan hun door de verzekeraar gesteld budgetplafond zitten.

In Delft werkt het Reinier de Graaf Ziekenhuis met het TIP programma van het ministerie van VWS. Het is een ‘stoplichtsysteem’ waarbij een patiënt pas naar huis mag als aller lichten op groen staan. Zo is er bijvoorbeeld zekerheid dat de afdelingsverpleegkundige akkoord is met ontslag, maar ook dat overdracht en medicatielijst door de opvolgende zorgaanbieder zijn ontvangen.

De IGZ wijst er al jaren op dat in ons land een goede overdracht van patiënten niet is gewaarborgd.

Lees het artikel ‘Uit het ziekenhuis’ van Ann-Silvie: wbs.nl/opinie/all/uit-het-ziekenhuis