Wat is in de ogen van patiënten belangrijk in de communicatie tussen dokter en patiënt? Hoe moet het gedrag van beide partijen zijn om consulten effectief te maken? Ruim zesduizend patiënten uit 31 Europese landen kregen een vragenlijst voorgelegd, speciaal ontwikkeld om hierop licht te werpen: de Patient Consultation Value Questionaire (PCVq). Zeven aspecten van de arts-patiënt communicatie komen daarin aan bod.

Voor patiënten is vooral de arts verantwoordelijk. Hij moet hen als partner behandelen. Ook hechten ze aan een persoonlijke benadering. Belangrijk in de ogen van patiënten zijn verder continuïteit van de zorg (duidelijke afspraken over nieuw contact) en het gebruik van nieuwe technische middelen voor bijvoorbeeld informatie over aandoening en behandelopties. Als zeer storend ervaren worden onderbrekingen door telefoontjes en informatieverzameling door assistentes voorafgaand aan het consult.

Niet alle patiënten leggen gelijke maatstaven aan. Van invloed blijken geslacht, leeftijd, opleiding, het al dan niet lijden aan een chronische ziekte, twee van de zogenoemde culturele dimensies van Hofstede: individualisme en permissiviteit. Vrouwen vonden de getoetste aspecten van de communicatie tussen arts en patiënt belangrijker dan mannen: dat gold voor alle zeven aspecten. Oudere patiënten hechtten vooral belang aan ‘voorbereid zijn op het consult’, lager opgeleiden aan een persoonlijke benadering en het zorgvuldig inplannen van afspraken. Patiënten uit landen met een permissieve cultuur zoals Nederland hechtten over ’t algemeen meer belang aan de onderzochte aspecten van de arts-patiënt communicatie.

Al met al vinden patiënten eensgezind continuïteit van de zorg, verbetering van de informatievoorziening, en tijd en aandacht van de arts tijdens het consult belangrijk.

M.A. Mazzi et al., Which patient and doctor behaviors make a medical consultation more effective from a patient point of view. Results from a European multicentre study in 31 countries. Patient Educ Couns 2018; 101:1795-1803. DOI: 10.1016/j.pec.2018.05.019.