Het blijft moeilijk een balans te vinden in diagnostiek en behandeling van oudere kankerpatiënten. Dat schrijven IKNL-onderzoekers en medisch specialisten in het rapport ‘Kankerzorg in beeld, de oudere patiënt’. Ouderen krijgen andere diagnostiek en behandelingen dan jongeren. Bij praktisch alle soorten kanker zijn er ook grote verschillen tussen ziekenhuizen. De wankele balans tussen klinische bevindingen, zwaarte van de behandeling, vitaliteit, sociale omgeving en wensen van de patiënt vraagt om maatwerk. Aanvullende registratie van data moet dit maatwerk mogelijk maken.

De vooruitgang die in de oncologische zorg wordt geboekt blijft achter als het om de oudere patiënt gaat. Terwijl de winst in overleving voor alle vormen van kanker over de afgelopen 25 jaar 17% is voor patiënten jonger dan 75 jaar is die 13% voor patiënten ouder dan 75 jaar.

Als gevolg van de ‘dubbele vergrijzing’ (steeds meer 80-plussers in het groeiende volksdeel van 65-plussers) stijgt behalve het aandeel oudere patiënten met kanker ook de leeftijd waarop de ziekte wordt vastgesteld.

De behandeling van deze mensen is complex. Er moeten afwegingen worden gemaakt, tussen effecten op korte en langere termijn, tussen kwantiteit en kwaliteit van leven.

Het rapport laat zien dat oudere patiënten andere diagnostiek krijgen dan jongere. Als de patiënt naar het oordeel van de behandelaar de behandeling niet aan kan, blijft uitgebreide diagnostiek uit. Het precieze stadium van de ziekte blijft ook vaker onbekend, terwijl voor de meeste soorten kanker geldt dat ouderen later gediagnosticeerd worden.

Variatie
De behandeling van oudere patiënten met kanker varieert sterk per ziekenhuis. Belangrijke oorzaak is dat de richtlijnen vooral gebaseerd zijn op de jongere patiëntengroep. Keuzes voor behandeling van oudere patiënten zijn in de praktijk vooral gebaseerd op de eigen ervaring van de betrokken arts. Daarnaast zijn er ook landelijk verschillen in de behandeling tussen oudere en jongere patiënten. Ouderen worden vaak minder intensief behandeld terwijl dat soms, gelet op fitheid, wel mogelijk is.

De vooruitgang die wordt geboekt in de behandeling van kanker is minder zichtbaar in de zorg voor ouderen.

Het is moeilijk vast te stellen wat de beste zorg is voor oudere kankerpatiënten. Het blijft een wankele balans tussen klinische bevindingen, vitaliteit, sociale omgeving en wensen van de patiënt. Het komt aan op maatwerk. Door diagnostiek, behandelingen en uitkomsten beter en uitgebreider in kaart te brengen zal juist voor oudere patiënten die meestal niet in studieverband behandeld worden waardevolle informatie worden verkregen over de effectiviteit van de oncologische zorg.

Het volledige rapport is te downloaden en te bestellen in de webshop van IKNL.