Onderzoek onder ouderen met hypertensie laat grote voordelen zien zowel in morbiditeit als mortaliteit als de systolische bloeddruk wordt verlaagd naar minder dan 150 mm Hg. Onzeker is echter of verdere bloeddrukverlaging nóg gunstiger zou zijn. Zeker bij kwetsbare ouderen is voorzichtigheid geboden.

De veelbesproken SPRINT trial (2015) liet zien dat een systolische bloeddruk tussen 120 en 125 mm Hg voor patiënten ouder dan 75 jaar gerelateerd is aan toegenomen overleving. In de groep die intensievere bloeddrukverlagende behandeling kreeg werd het primaire eindpunt van eerste optreden van myocardinfarct (MI), niet-MI ACS, beroerte, gedecompenseerd hartfalen of CVD-sterfte een kwart minder vaak gezien dan in de controlegroep die de standaard behandeling kreeg. Het lagere risico was vooral gevolg van dalingen van hartfalen en CVD-sterfte van ongeveer 40%. Maar de SPRINT-resultaten zijn omstreden en op een congres van de European Society of Cardiology, afgelopen zomer in Rome, was de overwegende mening dat die resultaten geen invloed zouden moeten hebben op in nieuwe richtlijnen te noemen streefwaarden.
In elk geval waren in de trial geen ouderen in verpleeghuizen of begeleid-wonen-faciliteiten opgenomen. Beschikbare data met betrekking tot de optimale antihypertensie-behandeling bij kwetsbare ouderen zijn niet overtuigend. Gelet op het veelvuldig voorkomen in deze groep van een stapeling van aandoeningen en gebruik van diverse medicijnen is het van groot belang besluiten over al dan niet behandelen en dosering op de individuele patiënt af te stemmen. Intensieve verlaging van de bloeddruk moet in elk geval vermeden worden in geval van diabetes mellitus en coronaire hartziekte.

Canadese richtlijn
In Canada ontwikkelden onderzoekers een richtlijn voor het voorschrijven van bloeddrukverlagende middelen (ACE-remmers) aan kwetsbare ouderen. De belangrijkste aanbevelingen:

• Overweeg met behandeling te beginnen als de systolische bloeddruk 160 mm Hg of hoger is.
• Aangewezen streefwaarde bij deze patiënten is een systolische bloeddruk tussen 140 en 160 mm Hg, zolang er geen orthostatische terugval is tot onder 140 mm Hg bij het opstaan uit liggende positie en behandeling geen negatief effect heeft op kwaliteit van leven.
• Deze streefwaarde hoeft niet lager gesteld te worden als de patiënt diabetes heeft. Is de patiënt erg kwetsbaar en is sprake van een korte levensverwachting dan is een systolische druk van 160 tot 190 mm Hg aanvaardbaar.
• Komt de systolische druk onder 140 mm Hg, dan kan gebruik van bloeddrukverlagende middelen beperkt worden zolang ze niet nodig zijn voor andere aandoeningen.
• Algemeen gesproken is het af te raden meer dan twee bloeddrukverlagende middelen voor te schrijven.

The SPRINT research group. A randomized trial of intensive versus standard blood-pressure control. N. Engl. J. Med. 2015;373:2103-2116.

Laurie Herzig Mallery et al, Promoting higher blood pressure targets for frail older adults: A concensus guideline from Canada. Cleveland Clinic Journal of Medicine, vol. 81. Nr 7, juli 2014.