LEESTIP

Beschouw laaggeletterden en migranten boven de 55 jaar als ‘oudere’ en neem hen op in uw programma voor herkenning en begeleiding van kwetsbare ouderen. Dat is één van de vele aanbevelingen in het boek ‘Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren in de huisartsenpraktijk’.
De behoefte onder huisartsen en praktijkondersteuners aan kennis en materialen die hun zorg voor deze groepen kunnen verbeteren is groot, zo is regelmatig gebleken. Ze worden met dit dikke boek, initiatief van NHG en expertisecentrum gezondheidsverschillen Pharos, op hun wenken bediend.

Waar vind ik voorlichtingsmateriaal voor mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven? Welke gevolgen heeft armoede voor de gezondheid? Welke gezondheidsproblemen hebben vluchtelingen en hoe kan ik goed met hen communiceren? Het zijn vragen waarop het antwoord in richtlijnen en handboeken vaak moeilijk of helemaal niet te vinden is. Wel in dit boek, dat wetenschappelijk onderbouwde kennis presenteert, maar daarnaast ook voorbeelden uit de praktijk, informatie over voorlichtingsmaterialen en adviezen voor consultvoering en praktijkorganisatie geeft.

Persoonsgerichte zorg, typisch voor de huisartsengeneeskunde, houdt rekening met de kenmerken van de patiënt en diens omgeving. Het gaat in dit boek over mensen die vaak een slechtere gezondheid hebben dan de gemiddelde burger in ons land. Ouderen vormen een belangrijke groep.

• Minstens éen op de vijf ouderen in Nederland is laaggeletterd. Zij hebben vaak beperkte gezondheidsvaardigheden, een als slechter ervaren fysieke en psychische gezondheid en een grotere kans om eerder te sterven.
• Migrantenouderen voelen zich veel minder gezond dan in Nederland geboren leeftijdgenoten en hebben vaker chronische (ouderdoms)ziekten, beperkingen, gebrek aan beweging en overgewicht.
• Onder laagopgeleide migrantenouderen komt veel armoede voor.
  Het bestaande zorg- en welzijnsaanbod sluit niet goed aan bij de behoeften van oudere migranten.
• De helft van de ouderen in de vier grote steden voelt zich eenzaam; het vaakst komt dit voor onder ouderen met een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond.
• Veel oudere migranten vinden mantelzorg, met name door de eigen kinderen, vanzelfsprekend. Deze kinderen op hun beurt ervaren het vaak wel als een zware belasting.
• Door een proactieve rol te spelen kan een huisarts lichamelijke en psychische problemen en eenzaamheid bij ouderen in een vroeg stadium opsporen, bijvoorbeeld door preventief huisbezoek.

Maria van den Muijsenbergh en Eldine Oosterberg (red.), Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren in de huisartsenpraktijk. Nederlands Huisartsen Genootschap, 2016.